ستاده________ = بهره وری جزیی

 ب: بهره وری عامل کل : این نسبت در واقع نشان دهنده ارزشی است که با استفاده از کارکنان و امکانات سازمان به مواد و قطعات و خدمات خریداری شده است

ج : بهره وری کل : بهره وری کل بر خلاف بهروری جزیی ، رابطه بین ستاده سیستم با کلیه منابع مصروفه جهت تولید آن ستاده را نشان می  دهد:

 سطوح بهره وری : بهره وری نشان دهنده ی نتایج حاصل از کار یک سیستم در قبال استفاده  از منابع و امکانات است . بهره وری از حیث آنکه در چه سطحی سیستمها را مورد تجزیه و تحلیل قرارداد- به چهار دسته تقسیم بندی می شود : 1- بهره وری در سطح کارکنان

بهره وری در سطح سازمانی

بهره وری در سطح بخشی  از اقتصاد

بهروری در سطح ملی

 ببهره وری در سطح کارکنان به تجزیه و تحلیل ، اندازه گیری و بهبود بهره وری منابع انسانی اختصاصی دارد ، موضوع بحث آن ارتقاء و بهبود بهره وری نیروی انسانی است . بهره وری سازمانی ، بهره وری یک سیستم سازمانی را مطالعه و ارزیابی می کند . در مبحث  بهره وری بخشی ، بهره وری بخشهای مختلف اقتصادی نظیر بهره وری بخشهای صنعت کشاورزی و  ..... مورد مطالعه واقع می شود و سر انجام در مبحث  بهره وری ملی ، بهره وری کل اقتصاد یک کشور به عنوان یک سیستم کل کورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرد.

عوامل موثر بر افزایش بهره وری

 افزایش بهره وری انجام بهتر کارها نیست ، بلکه مهمتر از آن انجام  بهتر کارهای درست است منظور از عوامل موثر در افزایش بهره وری تشخیص عوامل اصلی و کلیدی با کارهای در ستی است که می تواند طرف ت.جه و مورد علا قه مدیران در بهره وری باشد . تولید ، فرایند اجتماعی ، پیچیده ، انطباق پذیر و مداوم است . روابط درونی بین نیروی انسانی ، سرمایه و محیط سازمانی – اجتماعی با توجه به برقراری توازن و هما هنگی و ادغام کلی آنها با یکدیگر در فرایند تولید از اهمیت فوق العاده ای بر خوردار است . افزایش بهره وری بستگی به آن دارد که مدیر به شیوه ایی مو فقیت آمیز بتواند عوامل نظام اجتماعی – تولیدی را تشخیص دهد . در بین عوامل متعدد اثر گذار در بهره وری دو گروه نقش اصلی دارند :

1-      عوامل داخلی

2-      2- عوامل خارجی

 عوامل داخلی یا درونی توسط فرد یا مدیر بنگاه قابل کنترل است ولی عوامل خارجی یا بیرونی خارج از کنترل فردی یا بنگاهی است . برای بهبود عملکرد سازمان باید عوامل خارجی که در مدیریت و کارایی بنگاه موثرتد در نظر گرفته شوند . از این رو اولین گام مدیریتی در راستای افزایش بهره وری تشخیص دامنه مشکلات در چار چوب اولین گام  دو گروه عوامل داخلی یا خارجی و گام بعدی تشخیص عوامل قابل کنترل است .ممکن عوامل بسیاری برای یک بنگاه خارجی و غیر قابل کنترل ، وبرای بنگاه دیگر کنترل پذیر باشد .

هریک از عوامل داخلی وخارجی خود به عوامل جزئی تری قابل تفکیک هستند ؛ که به ترتیب آنها را مورد بررسی قرار میدهیم .

عوامل داخلی  بهره وری بنگاه

عوامل داخلی بهره وری بنگاه  در دو گروه قابل تقسیم می باشند .

گروه اول عوامل سخت افزاری یا عواملی که به آسانی و در کوتاه مدت قابل تغییر نیستنند . این عوامل شامل محصول بنگاه ، تکنولوژی تولید ، ماشین آلات و تجهیزات ؛ مواد خام و انرژی  است . گروه دوم  عواملی است که  تقریبآ به آسانی قابل تغییر اند . این عوامل شامل  افراد سیستمهای سلزمانی ، رو شهای  کار ، و روشهای  مدیریت  است  . این طبقه بندی  ما را در اولویت  بندی و اینکه چه عواملی به آ سانی  و  با هزینه  اندک قابل  تغییر ند و چه عواملی با هزینه  زیاد و دراز مدت  می توا نند  تغییر کنند ، یاری خواهد  داد و رهنمود خو بی  برای افزایش  بهره وری  خواهند  بود .

گروه اول :  عوامل سخت افزاری

الف – محصول  منظور از عامل  بهره وری محصول آن است که محصول عرضه شده تا اندازه نیا زهای  ستانده را تامین  میکند ،  در بازار ، ارزش مصرف مبلغی است که مصرف کننده آمادگی دارد برای  محصولی با کیفیت  مشخص بپردازد . ارزش مصرف می تواند از طریق طراحی بهتر و مشخصات بهتر محصول  افزایش یابد . گسترش  تحقیق و توسعه ، بازاریابی و فروش  از عوامل کلیدی بهره وری  اند .

ب: ماشیت آلات و تجهیزات : ماشیت آلات  و تجهیزات با رعایت  موارد زیر می توانند نقش اصلی را در برنامه افزایش بهره وری داشته باشند .

-         تعمیرات  خوب و به موقع

-         بهره و ری  از کار خانه و تجهیزات  در شرایط  مطلوب

-         افزایش ظرفیت  و کارایی   کار خانه با حذف  کمبود ها و اقدامات  اصلاحی

-         کاهش زمانهای مرده و استفاده موثر و مطلوبتر از ظرفیت  ماشین آلات  و تجهیزات

ج : تکنولوژی :  نو آوری  در زمینه ی تکنولوژی  منبع مهم افزایش   بهره وری  است . افزایش تولید

  کا لاها  و خدمات و بهبود کیفیت از طریق بکار گیری اتو ماسیون  و توسعه روز افزون  تکنولوژی  اطلاعات  مهمترین سهم را در افزایش  بهره وری  داشته اند  تکنو لوژی  جدید  غالبآ  ناشی از  طرا حی  فرایند تولید ، تحقیق و توسعه ، آموزش پژو هشگران و مهندسان و جنگ با کهنگی و فرسودگی  است.

د: مواد وانرژی : کوشش اندکی در کاهش مصرف مواد و نیرو می تواند  نتایج باور نکردنی در افزایش بهره وری شامل  مواد خام مستقیم و غیره مستقیم ( مواد شیمیا یی ، مواد روغنی ، و پاک کننده ، سوخت ، لوازم یدکی ، لوازم مهندسی و بسته بندی ) می گردد که هر نوع صرفه جویی علمی در استفاده از آنها افزایش بهره وری را به همراه  دارد . در رابطه با مواد و انرژی جنبه های مهم افزایش بهره وری  عبارتند از :

-         بهره گیری ازمواد و ارائه و محصول مفید با انرژِ ی کمتر در واحد محصول

-         استفاده از ضایعات ، قراضه ها و ضایعات و کنترل آنها

-         با لا بردن کیفیت مواد اولیه  با استفاده  از فرایند های اولیه و آماده سازی مواد اولیه برای فرایند  های اصلی تولید

-         بهبود بخشیدن مدیریت انبار داری و جلو گیری از نگاهداری مازاد در انبار

-         بهبود بخشیدن  نرخ برگشت انبار و آزاد سازی و جوه برای سایر فرایند ها ی تولید

-         افزایش منابع عرضه

گروه دوم : عوامل نرم افزاری

الف : افراد  : افراد و یا انسا نها به صورت کارگر ، مهندس ، مدیرو کار فرما ، انحصار انجمنها و اتحادیه های  صنعتی و بازرگانی وسایر  اصناف  سر چشمه اصلی بهبود و تکنولوژی هستند هر وظیفه ای دو جنبه کاربردی و سودمند دارد . جنبه کاربردی میزانی است که انسانها  می توانند خویشتن را با کارشان تطبیق دهند.

برای حفظ انگیزه انسانها  عوامل متعددی  میتوان مورد نظر باشد  از جمله  ایجاد  ارزشهایی که افزایش بهره وری را به دنبال  دارد و می تواند از طریق تغییر طرز بر خورد تلقی مدیران ، مهندسان و کارگران به وجود آید . انگبزه ها عامل اصلی رفتار تمامی  انسانها شمرده می شوند و باید از آن در افزایش بهره وری سود جست . نقش انگیزه های  غیر مادی به دنبال  انگیزه های مادی  باید  به خوبی باز شناخته شود کارگران موفق در افزایش بهره وری باید بلا فاصله  به صورت مادی پاداش گیرند و لی  در کنار  این پاداش باید  از عوامل انگیزش  روانی اجتماعی که موجبات  رضایت  افراد را فراهم  می سازد استفاده کرد و به زحمات آنها در بالا بردن  بهره وری  ارج گذاشت . ایجاد زمینه های  مشارکت و همکاری استفاده از نظرات آنان در هدفگذاریها توجه به رفتار های انسانی ، حذف  برخورد ها و تضادها ، برداشتن و موانع ارتباطی ، از عوامل افزایش  بهره وری هستند رعایت  استاندارد های عملکرد و سعی در بهبود آ« توجه به رضایت از نوع کار و شغل ، مهم و پر اهمیت دانستن کار و سودمند نشان دادن کار از عوامل افزایش بهره وری هستند.

ب: سازمان و سیستمها : رعایت  اصول شناخته  شده از ضروریات اداره  هر سازمانی است هر سازمانی نیاز دارد فعالانه  عمل کند و به سوی هدفهای خود پیش رود و در ضمن تداوم سرویس دهی و بازنگری ساختاری و خویش را در انطباق با هدفهای جدید  حفظ کند . از دلایل بهرهوری اندک در بسیاری از سازمانها از پیش بینی و جوابگویی به تفییرات بازار عاجز اند و تواناییها واستعداد های نیروی کار ، تکنولوژی جدید و سایر عوامل  خارجی و محیطی را نادیده می گیرند در این سازمانها ارتباطات افقی و عمودی ضعیف است ، بوروکراسی حکومت می کند و تصمیم گیری با کندی صورت می گیرد . قسمتها و واحدهایی از سازمان که وظایف فنی خاصی را بر عهده دارند نیز محکوم به تغییرند .

ج : روشهای کار: جابجائی و جانشینی نیروی انسانی ، ابزاری که به کار گرفته می شود محلهائی که برای تولید انتخاب می شود ، موادی که به کار می رود ، و ماشینهائی که نصب و به کار گرفته می شود همه روشهای کار هستند روشهای کار با تحلیل سیستماتیک روشهای موجود ، حذف کارهای غیر ضروری و انجام کارهای ضروری تر وموثر تر با کوشش کمتر و هزینه کمتر است . کارهای مطالعاتی ،مهندسی صنایع و آموزش وابزارهای توسعه روشهای کار هستند که در افزایش بهره وری تاثیر حیاتی دارند

د: روشهای مدیریت: مدیریت مسئول ادغام و استفاده موثر و از   تمامی منابع در بنگاه تحت کنترل خویش می باشد یکی از نظری ها ، متکی به آن است که در بعضی از کشورها مدیریت مسئول 75 در صد دستیابی به بهره وری است یکی از کارشناسا ن بهره وری که مشاور بسیاری از شرکتهای ژاپنی است  اعتقاد دارد که حدود 85 در صد  مسائل بهبود کیفیت و بهره وری در ایالات متحده  مسائل مشترکی است که در حیطه مدیریت قرارداد و نه در حیطه کارگری .

عوامل خارجی بهره وری بنگاه

عوامل خارجی شامل  عواملی نظیر سیاستهای دولت ، مکانیزم های نهادی و بنیانی ، شرایط سیاسی، اجتمعی و اقتصادی ، محیط کسب و کار دسترسی به امکانات  مالی ، برق ، آب ، حمل ونقل ، ارتباطات ، مواد اولیه است  تمام این عومال در بهره وری بنگاهها  تاثیر دارند اما  بنگاهها قادر به کنترل  آنها نیستند  این عوامل باید شناخته شده و توسط مدیریت بنگاه در برنامه های بهره وری  منظور  گردند ،  باتو جه به تمام عومل اجتما عی ، سیاسی ، اقتصادی و ارتباط سازمانی  که بین مصرف  کنند گان کارگران مدیران  دولت  و گروههای  ذی نفوذ وبین نها دها وساختار های سازمانی  در باره عوامل  اصلی و کلان موثر در بهره وری وجود دارد ، اختصار به آنها اشاره  می شود  زیرا بهره وری عمد تآ  مشخص کننده در امد  حقیقی ، تورم و رفاه مردم است و کوشش سیلستمداران بر آن است که دلایل واقعی رشد یا کاهش بهره وری کشف  کنند  عوامل خارجی  موثر در بهره وری بنگاه در سه گروه : اصلا حات  ساختاری ، منابع طبیعی ، و دولت و عوامل زیر بنائی قابل  تقسیم بندی است .

گروه اول – عومال ساختاری

تغییرات ساختاری جامعه در بهره وری ملی سلزمانی یه طور مستقل از مدیریت سازمان ، تاثیر  می گذارند . در بلند مدت این تاثیر گذاری دو طرفه است همان طور که تغییرات ساختاری در بهره وری اثر می گذارد ، تغییرات بهرهوری موجب تعدیل ساختار می گردد این تغییرات تنها نتیجه توسعه اقتصادی و اجتماعی  نیستند، بلکه موجب آن نیز می باشند :

در ک این تغییرات به بهود سیاست دولت ، برنامه ریزی عینی تر و هدف دار افزایش  بهره وری در بنگاه  و توسعه زی بنائی  اقتصادی و تغییرات اجتماعی  و جمعیتی  از عوامل مهم تغییر ساختارند .

الف – تغییزات اقتصادی

مهمترین تغییرات اقتصادی در الگوی اشتغال ، ترکیب سرمایه و تکنولوژی ، اندازه بنگاه ر قابت می افتد .

در مرحله اولی اشتغال ازکشاورزان به صنعت انتقال می یابد و موجب گسترش بخش صنعت و رشد سریع بهره وری در این بخش ، بخصوص در کشور های در حال توسعه می گردد. مرحله دوم تغییر ساختاری اشتغال از صنعت به خدمات است . خدمات شامل عمده فروشی ، خرده فروشی ، امور بانکی و مالی وبیمه ، املاک و مستغلات ، حمل و نقل، خدمات شخصی و کسب وکار است .البته در افزایش بهره وری در مرحله انتقال اشتغال از صنت به خدمات همانند اشتغال از کشاورزی به صنعت نیست تجربه کشوره ائی که مراحل فوق را طی کرده اند نشان می دهد که انتقال  اشتغال از صنعت به خدمات با کاهش هزینه انرژی و سرمایه گذاری و افزایش هزینه و سرمایه گذاری در آموزش نیروی کار همراه بوده است .

تغییرات در ترکیب افزایش نسبی ، طول عمر و نوع سرمایه ، بهره وری موثر می باشد . رشد سرمایه تابعی از پس انداز است و تغییرات تکنولوژی و اختراعات نیز در تر کیب سرمایه میزان سرمایه گذاری و افزایش و کاهش بهره وری موثر ند. تفاوت معنی دار ما بین بهره وری و تمر کز سرمایه اغلب نشانه ای از عدم استفاده از ظرفیتها و ضعف مدیریت جامعه و بنگاهها است .

تاثیر تحقیق و توسعه در ساختار اقتصادی و  بهره وری عامل مهم دیگری در سطح کلان اقتصاد و نیز بنگاههاست . مدیریت تحقیق و توسعه تکنولوژی و کار برد روشهای تازه ، فنون جدید ، محصولات نو ، فرایند های بهنگام تولید به طور چشمگیری در افزایش میکرو پرو سورها ، ربات ها ، تجهیزات ارتباطی ، اطلاعات نام برد که نقش عمده ای در بهره وری و تغییرات ساختار ی اقتاصاد داشته اند.

صرفه جویی در مقیاس یا اندازه گیری نسبی بنگاهها ی تولیدی رابطه نزدیکی با ببهره وری و ساختار صنعتی دارد . بنگاهای کوچک و متوسط ، در صورت تخصصی شدن در دراز مدت به خوبی می توانند قابل رقابت باشند .رقابت صنعتی در بهره وری اقتصادی و بنگاهی هر دو موثر است مجموع مدیریت اروپایی رقابت صنعتی را ایجاد توانائی فوری وآنی و خلق فرصت برای کار فرمایان در طراحی ، تولید و فروش کالا در محیط مربوط به خویش می داند ککه کیفیت و قیمت را رقبای داخلی و خارجی تعیین می کنند.

تحرک اقتصادی کارائی صنعتی تحرک مالی حضور در بازار رقابت ،   منابع انسلنی ، قوانین و مقررات مالی و مالیاتی و پولی و ارزی ، منابع و زیر بناهای اقتصادی توجه به صادرات خارجی توجه به نو آوری و اختراعات ، ثبات سیاسی و اقتصادی و میزانی ککه استراتژی های تبلور ی از روحیه اجتماعی می باشند . رقابت صنعتی و افزایش بهره وری موثرند.

ب: تغییرات اجتماعی و جمعیتی : تغییرات ساختاری در نیروی کار هم اجتماعی و هم جمعیتی است . جمعیت آن تعداد افرادی که همه روزه وارد بازار کار می شوند روندی افزایشی دارد . بهره وری و مزد حقیقی در کشور های در حال توسعه روند صعودی چندنی ندارد ولی قیمت کالاهای آنها مجبور است در رقابت تغییرات جمعیتی در جویندگان  کارگران شاغل ، مهارتهای کاری و نیز در عر ضه و تقاضای کالاها تاثیر حتمی دارد . جابجائی جکعیت از منطقه ای به منطقه دیگر در بهره وری و مرکز جمعیت اثر می گذارند و ساختار اشتغال و تولید را تغییر می دهد به علت گسترش امکانات بهداشتی بر طول عمر افراد افزوده می شود و بازنشستگی به تاخیر می افتد به موازات آن فشار اقتصادی افراد مسن را وادار به کار می کند تمام این واقعیات روزمره بهره وری اثر می گذارد و ارزشهای اجتماعی و فرهنگی تغییر می کند و سنتها به تدریج دگرگون اعتقادی وسنتها در تحولات اجتماعی و اقتصادی و ساختار آنها اثر میگذارد .

گروه دوم – منابع طبیعی مهمترین منابع طبیعی نیروی انسانی ، زمین ، سوخت و مواد خام است و توانائی  ملتها در ایجاد بسیج مصرف این منابع تاثیر انکار ناپذیری در بهبود بهره وری آنان دارد و لی متاسفانه غالبآ نادیده گرفته می شود در زیر به هریک از منابع طبیعی اختصارا اشاره می گرد :

الف – نیروی انسانی

انسانها با ارزش ترین منابع طبیعی جامعه هستند چندین کشور پیشرفته نظیر ژاپن ، سویس و هلند که فاقد زمین کافی ، مواد سوختنی و مواد معدنی هستند که به خوبی در یافته اند که تنها مهمترین منابع طبیعی توسعه و رشد آنان انسانها و مهارت آموزش

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: